Hoe vaak ik niet aan tafel gehoord heb bij de aankoop van een woning door twee mensen die gaan of al samenwonen: “we gaan eerst verbouwen en/of sparen, zodat we later als we gaan trouwen we een groot feest kunnen geven.”
“Een testament of samenlevingsovereenkomst hoeft niet” zeggen ze, “want in de tussentijd zal er toch niets gebeuren”.
Nee, de kans is niet groot dat een van beiden vroegtijdig komt te overlijden, maar wat als dat wel gebeurt….
Voor samenwoners zijn er geen wettelijke regels die hen beschermen. Bij getrouwde mensen, of mensen met een geregistreerd partnerschap (dat is ook een huwelijksvorm) zijn zij op grond van de wet elkaars erfgenaam. Bij overlijden van één van de samenwoners is de langstlevende partner niet automatisch de erfgenaam. Zonder testament zijn dan in de eerste plaats de kinderen van de overledene erfgenaam, en, als die er niet zijn, de ouders, broers en zusters van de overledene. Die erven dan (onder andere) de helft van de door de samenwoners gekochte woning. Fijn is dat niet. En al helemaal niet als je geen goede relatie hebt met deze familie.
Het is al helemaal niet fijn als je niets geregeld hebt en er minderjarige kinderen zijn. Deze kinderen worden dan eigenaar van de helft van de woning. Als je de woning wilt verkopen zal er namens de minderjarige kinderen toestemming moeten worden gevraagd aan de Kantonrechter. Ook als je een hypotheek wenst aan te gaan, bijvoorbeeld als je deze wilt omzetten in verband met lagere rente, ook dan moet je eerst toestemming verkrijgen van de Kantonrechter. Die behartigt uitsluitend de belangen van de minderjarige kinderen, niet uw belang.
Als de kinderen meerderjarig worden (18 jaar), hebben zij recht op uitkering van hun aandeel in de erfenis. Dat kan betekenen dat de woning verkocht moet worden als u onvoldoende spaargeld hebt om hen te kunnen betalen.Het is zo eenvoudig te vermijden. Met een testament en samenlevingsovereenkomst kun je dit alles voorkomen en zaken vastleggen net zoals bij een huwelijk al in de wet is geregeld. Het maakt dan niet uit of je een jaar langer wilt sparen voor je huwelijk of dit uiteindelijk langere tijd uitstelt, of afstelt.
Een testament moet altijd in een notariële akte worden vastgelegd. Het is aan te bevelen om de samenlevingsovereenkomst ook in een notariële akte vast te leggen. Veelal stellen pensioenfondsen de eis van een notariële akte om bij overlijden van een deelnemer de langstlevende in aanmerking te laten komen voor partnerpensioen, en ook om voor fiscale voordelen in aanmerking te komen zoals de hoge vrijstelling voor de erfbelasting. Je kunt daarnaast ook afspraken maken voor het geval de relatie eindigt.
Een andere reden om geen samenlevingsovereenkomst en testamenten te maken kan zijn omdat de samenwoners denken nauwelijks eigen spaargeld te hebben en er bij overlijden van één van hen nauwelijks wat vererft. Dat kan, maar men vergeet soms de aan de hypotheek gekoppelde levensverzekering of overlijdensrisicoverzekering. Hiermee wordt bij een overlijden verplicht (een deel van) de hypotheekschuld afgelost aan de bank. Hierdoor wordt de lening lager en de erfenis dus hoger.
Tot slot: zèlfs als de familie van de overledene welwillend afstand van de erfenis zou willen doen ten behoeve van de partner van de overledene, leidt dat tot een belastingaanslag van minimaal 30% aan schenkbelasting. Dit overwegende was het méér dan waard geweest om deze zaken gelijk aan het begin goed te regelen en zulke risico’s te voorkomen.
Behoefte aan duidelijke uitleg? Bel voor een afspraak 038-332 55 55 / 038-385 10 30 en kom bij
IJsseloevers Notarissen, voor méér informatie en een advies op maat.
Ons kantoor houdt (in overleg) lezingen voor uw vereniging, ouderenbond enz. Gebruikelijke onderwerpen zijn erfrecht, Wet LZ, testamenten/levenstestamenten/volmachten. Bel ons voor meer informatie. —
