Orgelkunst tot vertelkunst verheven.
Of andersom?

13 juli 2015

241

Concertreeks in Bovenkerk start met verhalen en improvisaties

De jaarlijkse zomerconcertserie op de orgels in de Bovenkerk is dit jaar op bijzondere wijze begonnen. Improvisaties van de Goudse organist Gerben Mourik werden afgewisseld met gesproken woord van verteller Reijer van ’t Hul. Diens verhaal over de IJsselkogge werd door Mourik uitgebeeld met orgelklanken. Na deze opvallende start op donderdag 9 juli vindt er in de maanden juli en augustus elke donderdagavond om acht uur een orgelconcert plaats in de Bovenkerk. Op D.V. 3 september sluit Bram Beekman de concertreeks af met werken van Johann Sebastian Bach.
Het eerste deel van het orgelconcert afgelopen donderdag werd gespeeld op het Reilorgel uit 1999 in het koor van de Bovenkerk. Bijgestaan door twee registerassistenten speelde Gerben Mourik ‘De strijd tussen David en Goliath’ (Bijbelse Sonate I) van Johann Kuhnau (1660-1722). Reijer van ’t Hul kondigde kort elk van de acht delen aan door de titel te noemen. Wat begon met een grote mond, het met bravoure pochen, en het sidderen en bidden van de Israëlieten tot hun God, eindigde met een zacht timbre van het koorgezang van de vrouwen en tenslotte de ronde-en vreugdedans van de overwinnaars. Hierbij werd dankbaar gebruik gemaakt van het bijzondere 29e register, bovenop het orgel, dat klaroengeschal ten gehore geeft.
Daarna verplaatste het gezelschap zich naar de middenbeuk van de Bovenkerk. Achter de preekstoel stond een diascherm opgesteld waarop de verrichtingen van Mourik te volgen waren op het hoofdorgel van Hinsz uit 1743. Voor de preekstoel stond Van ’t Hul wiens middeleeuwse kleding mooi aansloot op de kleurstelling van de monumentale preekstoel. De sprookspreker (Middeleeuwse verteller) van de Kamper kogge dook in de rol van Reindert Skriever van Wilsum. Hij verhaalde over de ondergang van de kogge die eeuwen later gevonden zou worden en de naam IJsselkogge zou krijgen. Het verhaal had Reijer van ’t Hul eerder geschreven en voorgedragen voor RTV Oost.
Allereerst stelde Reindert Skriever van Wilsum zich voor aan het publiek. Zijn laatste naam duidt natuurlijk op het feit dat hij in Wilsum geboren was. De middelste naam kreeg hij dankzij het feit dat hij kon schrijven. Dit had hij geleerd op de kapelaansopleiding in Den Bosch maar later werd hij toch matroos op de kogge van zijn schoonvader. Hij had de gebeurtenissen vast kunnen leggen omdat hij kon schrijven en daar duidelijk trots op was want hij herhaalde dat enkele malen. Samengevat bleek de kogge in een ijzige winter door een ijsschots opgetild te zijn en vervolgens gezonken. Ook een aak en een punter naast de kogge werden meegenomen in deze rampspoed. In acht delen vertelde Reindert Skriever van Wilsum de noodlottige gebeurtenissen waarin ook Wybe van de Haven en buurman Jacob Selle voorkwamen. Tussendoor beeldde Gerben Mourik met orgelimprovisaties het verhaal uit. Met dreunend geraas voelde je de ijsschotsen op je af komen en je hoorde het ijs in de oh zo koude en lange winter met hoge tonen knisperen.

Na dit ijselijke verhaal van Reindert Skriever van Wilsum speelt Gerben Mourik nog de stukken ’Andantino’ (Cesar Franck, 1822-1890) en ’Toccata ’ (Jac. Bonset, 1880-1959). De stadsorganist van Oudewater heeft bewezen waarom hij divers eerste prijzen heeft behaald op orgelimprovisatieconcoursen. Samen met de meelevende en vol passie verhaalde gebeurtenissen door Reijer van ’t Hul resulteerde dit alles in een prachtig en uniek concert. Na afloop ging de koffiebar open en kon er nog nagepraat worden. Donderdag 16 juli D.V. zal Kirstin Gramlich beide orgels bespelen met de 1e Sonate (Paul Hindemith, 1895-1963) op het Reilorgel en diverse werken op het Hinszorgel waaronder de BWV 547 van Bach.
Stichting Hervormd Kerkmuziek Kampen heeft een programma samengesteld dat elke donderdag prachtige orgelklanten in de Bovenkerk zal doen klinken. Voorzitter Hette Meijering heeft een smakelijk voorwoord geschreven in het begeleidende boekje van deze zomerconcertserie. Onder de titel ’Keukenkanjers ’ vergelijkt hij het brede pallet aan klankkleuren van het orgel met de grote verzameling (Indiase) kruiden en specerijen die er bestaan. Er wacht ons een smaakvol concertseizoen en dit eerste bijzondere concert smaakt alvast naar meer.