Zonder enige formaliteit kun je van de ene op de andere dag gaan samenwonen met je lief. Daardoor krijg je één gezamenlijk adres en misschien openen jullie ook een gezamenlijke bankrekening.
De wet heeft voor samenwoners eigenlijk niets geregeld en daardoor kunnen er ongewenste situaties optreden. Om problemen te voorkomen en om afspraken met elkaar vast te leggen, kun je hiervoor een samenlevingscon-tract laten opstellen door een notaris.
Als je daarnaast wenst dat jouw partner na jouw overlijden recht op partnerpensioen krijgt, moet dit worden vastgelegd in een door de notaris opgestelde notariële akte die aan bepaalde voorwaarden van het pensioen-fonds moet voldoen.
Als u als samenwoners een kind krijgt, had tot nu toe alleen de (biologische) moeder volgens de wet het ge-zag. Dat betekende dat alleen de moeder de beslissingen over/voor het kind kon nemen. De andere ouder moest eerst het kind erkennen (waartoe de toestemming van de moeder van het kind is vereist) en vervolgens konden de beide ouders dan samen het gezamenlijk gezag aanvragen bij de rechtbank.
Dat laatste – het gezag aanvragen – hoeft vanaf 1 januari 2023 niet meer. Ongehuwde ouders krijgen automa-tisch het gezamenlijk gezag als het kind vanaf 1 januari 2023 wordt erkend door de tweede ouder, omdat op die datum een nieuwe wet in werking is getreden.
Let op: het kind moet eerst dus nog wel worden erkend door de vader; dat geeft dan het gezamenlijk gezag. Volgens de wet is de moeder automatisch de ouder van het kind, doordat het kind uit haar is geboren.
Verschil tussen erkenning en gezag nader uitgelegd:
Erkenning
Als een kind door de vader is erkend bij de gemeente, ben je volgens de wet de ouder van het kind. Je hebt dan een juridische band, ofwel een familierechtelijke betrekking met het kind. Dat betekent dat je verplicht bent om jouw kind te onderhouden tot hij of zij 21 jaar is en dat jouw kind jouw erfgenaam is. Indien je het kind niet zou erkennen, dan is het volgens de wet niet jouw kind en ook niet jouw erfgenaam.
Gezag
Gezag heeft tot plicht en geeft het recht om minderjarige kinderen (dus jonger dan 18 jaar), te verzorgen en op te voeden. Daar vallen ook het nemen van beslissingen en het verrichten van officiële handelingen onder. Minderjarigen mogen zelf bijvoorbeeld geen paspoort of bankrekening aanvragen. Dit moet een ouder met het gezag doen. Meestal ligt het gezag bij één of beide ouders. Een van de ouders kan ook samen met een ander persoon het gezag hebben. Het gezag kan niet door meer dan twee personen worden uitgeoefend.
Dit betekent dat als een kind na 31 december 2022 wordt erkend de moeder en de andere juridische ouder het gezag over hun kind gezamenlijk uitoefenen, tenzij sprake is van een uitzondering. Een van de uitzonderingen is dat beide ouders in de akte van erkenning hebben verklaard dat het gezag alleen door de moeder wordt uitgeoefend.
Na het beëindigen van de relatie blijven ouders een zorgplicht hebben voor hun kinderen. Beide ouders hou-den het gezag, tenzij de rechter anders bepaalt. Als de kinderen nog minderjarig zijn moeten de ouders een ouderschapsplan opstellen en aan de rechtbank voorleggen.
Testament
Samenwonende partners zijn niet automatisch elkaars erfgenaam. In een testament kun je je partner tot erfge-naam benoemen. Indien er kinderen uit de relatie zijn geboren kunnen er testamenten worden gemaakt “op de langstlevende”, zodat de erfenis eerst toekomt aan de langstlevende partner; wat die er vervolgens bij diens overlijden van heeft overgehouden, gaat dan naar de kinderen.
Dit stukje beschrijft niet alle gevolgen die spelen bij samenwonen, en wellicht roept dit stukje vragen op.
Je kunt dan een afspraak met ons kantoor maken om deze in een gratis gesprek met de notaris door te nemen.
Bel 038-332 55 55 / 038-385 10 30 en kom bij IJsseloevers Notarissen, voor méér informatie en een
advies op maat!
