Door Diana de Groot – www.uitvergroot.nu
“Omdat ik bijna letterlijk voel dat de letters vanuit mijn hersenen naar mijn mond een andere weg bewandelen dan naar mijn vingers vind ik praten lastiger dan schrijven”, start Iris Boter het interview. Dat dát wel meevalt, ervaar ik gaandeweg ons gesprek, waarin de Kamper schrijfster haar verhaal en dromen openhartig met me deelt.
Iris groeide op in Wijhe en had vanaf haar zesde jaar al een grote voorliefde voor zowel tekenen als schrijven. “Ik herinner me dat ik op mijn kamer een kleine schrijftafel had. In een schrift schreef ik verhalen die ik zelf illustreerde. De titel van mijn ‘boek’ schreef ik op de rug, waarna ik het in de kast bij de andere boeken zette. Eenmaal in het examenjaar van de havo vond ik het lastig om een keuze te maken over mijn vervolgopleiding. In eerste instantie richtte ik me op de School voor Journalistiek. Tijdens een open dag vroeg ik aan een student hoeveel tijd er werd besteed aan ‘creatief schrijven’. Dit bleek nihil! Onzeker over mijn tekenwerk besloot ik toch toelatingsexamen voor de kunstacademie te doen. Daar werd ik tot mijn grote verrassing aangenomen. Ik koos voor de opleiding ‘illustratieve vormgeving’.
‘Bleu als de neten’
“Zo ‘bleu als de neten’ reisde ik in het begin – op mijn zeventiende – dagelijks heen en weer tussen Wijhe en Kampen. Na twee jaar durfde ik de stap te zetten en betrok ik een kamer boven de Zeeman in de Oudestraat. Het studentenleven ging niet onopgemerkt aan me voorbij. Ik maakte veel vrienden en ging vaak uit. Feesten, leven, het gevoel hebben van zelfstandigheid, vrijheid en van ‘ik kan doen wat ik wil’. Toch kwam ik nooit buiten de geografische driehoek Kunstacademie-Zeeman-Station. Daarbuiten had ik niets te zoeken. Eerlijk gezegd vond ik Kampen suf en burgerlijk en dacht: Wanneer ik eenmaal geslaagd ben, ga ik naar een echte stad. Echter, vlak voor de diploma-uitreiking ontmoette ik Huib op wie ik heel erg verliefd werd. Samen besloten we toch in Kampen te blijven.”
Het balletje gaat rollen
“Op de kunstacademie werd verteld dat het heel moeilijk zou zijn om van ons vak te leven. Alleen de allerbesten hadden kans van slagen. Naast mijn werk als illustrator zocht en vond ik een bijbaan. Dat was zo’n twintig jaar geleden. Ik was toen een van de eerste illustratoren in Nederland met een eigen website. Mijn werk werd opgemerkt en ik kreeg een paar leuke opdrachten. Toen ging het balletje rollen. Ik werkte op dat moment bij een reclamebureau en moest steeds vrij nemen om mijn opdrachten af te krijgen. Ik besloot ontslag te nemen en me volledig op het tekenen te richten. Ook de drang om zelf boeken te schrijven, is nooit over gegaan waarbij de keuze voor kinderboeken bij toeval op mijn pad kwam. Mijn eerste opdrachten betroffen illustraties voor kinderboeken. Ik las de verhalen en werd enthousiast. Ik trok de stoute schoenen aan en liet de uitgeverijen weten dat ik niet alleen illustreerde, maar ook schreef. Tot mijn verrassing wilden ze met mij in zee.”
Adrenaline
Inmiddels schreef Iris maar liefst 31 boeken. De laatste in deze reeks van voornamelijk kinderboeken, is de succesvolle thriller ‘Buiten bereik’. Momenteel werkt ze aan een tweede thriller en een kort verhaal voor een thrillerbundel en er ligt een kinderboek bij de uitgever. Iris: “Bij het schrijven van een boek is er een aantal hoogtepunten. Om te beginnen een goed idee, dat zorgt voor een golf aan adrenaline waardoor ik zin krijg om met het verhaal aan de slag te gaan. Wanneer een uitgever aangeeft dit verhaal te willen uitgeven, ervaar ik dat misschien wel als het mooiste moment in het proces. Een ander hoogtepunt is wanneer ik het gedrukte boek fysiek in handen krijg. Daarna laat ik het los. Natuurlijk lees ik wel recensies, maar dan ben ik alweer bezig met het volgende idee.”
Coming-out
“Van alle boeken die ik schreef, komt ‘Wish you were here’ het meest uit mijn hart. Het boek,
geschreven voor jongeren, kwam in 2011 uit en is een verzonnen verhaal en een groot gedeelte autobiografisch. Vlak voordat ik mijn diploma kreeg, overleed mijn vader op zijn vijftigste plotseling. Tot dan toe had ik een fijne, rustige en rimpelloze jeugd. Dit ‘life event’ zorgde ervoor dat mijn hele leven overhoop gegooid werd. Ik werd in één keer volwassen. Dat proces verwerkte ik in het boek. Hoewel ik het iemand anders laat overkomen, vertelt dit boek veel over mij. Daarnaast heb ik bij het schrijven ervan mijn innerlijke criticus de mond gesnoerd, waarna de woorden vanzelf vanuit mijn hart ‘het papier’ raakten. Ik boorde een bron aan waarvan ik het bestaan nog niet wist. Ik ontdekte mijn innerlijke stem tijdens het schrijven van dat boek. Het is een soort keerpunt geweest. Ik beleefde de boekpresentatie als een soort ‘coming-out’. Ik wil nog vaker vooral vanuit mijn hart schrijven.”
Onrust versus creativiteit
Op de vraag of er nog andere wensen of dromen zijn, antwoord Iris: “Ik heb veel meer ideeën dan tijd. Dat vind ik weleens lastig. Ik kan namelijk nooit zomaar een boek lezen, een film kijken of een wandeling maken. Er ontstaan altijd weer nieuwe ideeën. Een geweldige rijkdom natuurlijk, dat besef ik terdege, maar het geeft ook onrust. Hoewel ik weet dat ik die onrust nodig heb om verder te komen en me te ontwikkelen, hoop ik toch dat ik op een dag hét ultieme boek kan schrijven waar alles in zit waarvan ik nu nog niet precies weet wat het is. Het boek waardoor alle onrust verdwijnt zodat ik het gevoel heb dat ik klaar ben. Het is een droom overigens, waarvan ik vermoed dat het nog lang op zich laat wachten voordat het uitkomt. Misschien maar goed ook. De onrust is mijn inborst en het geeft me de creativiteit die ik nodig heb voor mijn verhalen.”
Overdreven consumeren
“Ik maak mij best veel zorgen over de klimaatverandering. Ik zou willen dat wij mensen tot inzicht komen en stoppen met het overdreven consumeren van spullen die we niet nodig hebben. Ik word daar echt heel verdrietig van. Er zijn van die winkels die bomvol plastic rotzooi liggen, spullen met een waarde van 50 eurocent en mensen die het alleen maar kopen omdat het zo goedkoop is. Het doet me goed dat de huidige jonge generatie zich hiervan bewust is. Dat geeft me hoop. Iets anders wat me verontrust, is de toon die men tegenwoordig vooral via sociale media aanslaat. Die mag wat mij betreft in veel gevallen wel wat vriendelijker. Reageer wat rustiger en respectvoller op elkaars verhalen.”
Veel kansen!
“Net als ik zijn veel studenten na het volgen van bijvoorbeeld de kunstacademie en de School voor Journalistiek in Kampen blijven hangen. We leven in een klein stadje met veel creatieve mensen zoals kunstenaars en muzikanten. Er ontstaan veel initiatieven waar de gemeente best trots op mag zijn. Toon niet alleen die trots, maar stimuleer en waardeer deze initiatieven ook. De Kampenaren mogen sowieso wel wat trotser op hun stad zijn. Het is een prachtige stad met veel historie. Denk aan de Kogge en de vele historische panden. De Burgel ligt er ook zo verlaten en ingesloten door auto’s bij. Er liggen nog veel kansen ter verbetering. We mogen wel wat meer zichtbaar worden als stad. Als inwoners deze trots voelen en uitstralen, heeft dat zondermeer zijn weergave op de bezoekers!”
