‘Het is nu of nooit voor de bijen in de EU: bescherm de akkerhommel én de honingbij!’ Deze oproep werd gedaan aan minister Carola Schouten door zeven hoogleraren en negen milieuorganisaties om voor een wetenschappelijk onderbouwde bescherming van alle bestuivers in de EU te pleiten. Want laten we eerlijk zijn. Zou jij pesticidenfabrikanten of ecologen en toxicologen laten bepalen welke pesticiden veilig zijn voor bijen? Maar dat was wél de vraag waar de lidstaten van de EU op 23 februari 2021 voor stonden.
Piet Bergstra: “Sinds januari 2019 is er een nieuwe variant van het bijenrichtsnoer in de maak, die sterk is afgezwakt ten opzichte van het origineel uit 2013. In 2013 werd het percentage natuurlijke sterfte op basis van veldonderzoek vastgesteld op 7%. In samenwerking met pesticidenfabrikant Syngenta werd een nieuw rekenmodel ontwikkeld genaamd Beehave. Hoe kun je het bedenken: Wij van WC Eend. Dat model kon het natuurlijke sterftepercentage oprekken tot wel 20%!” Het was ook onvoldoende getoetst aan andere wetenschappelijke onderzoeken of veldproeven. We waren benieuwd naar de uitkomst van deze EU bijeenkomst. GBK vroeg het aan Jaap Molenaar van de Bijenstichting.
“Door moties/kamervragen heeft minister toegestemd dat Nederland voorstander is voor max 7% sterfte. Dus dat is goed. Er lijkt te weinig steun in de EU voor de 7% en gaat het eerder naar de 12,8% waar LNV en het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden zo voor hebben gepleit”, aldus Jaap Molenaar. Hij vervolgt: “De commissie komt waarschijnlijk eind deze maand met een voorstel waarover gestemd zal worden. Er wordt niet gestemd over een sterftepercentage, maar over een breder voorstel waar sterftepercentage een onderdeel van is”.
Alleen als de commissie zeker weet dat het sterftepercentage in het voorstel op voldoende steun kan rekenen zal de EFSA aan de slag gaan met een nieuw bijenrichtsnoer dat in het najaar in stemming gebracht zal worden. “Vraag is hoe ze dat weten als daar niet specifiek over gestemd wordt. In dat richtsnoer zal dan een sterftepercentage staan waarvan de EC denkt te weten dat het voldoende steun heeft, ongeveer 65%”, aldus Molenaar.
De volgende bijeenkomst zal zijn op 24 en 25 maart. Piet Bergstra: “Na 7 jaar politiek getouwtrek is het echt dringend dat er een goed, wettelijk kader komt om bijen te beschermen. Ik heb in de raad benoemd bij mijn project ‘Bloemen voor Bijen’: bijen zijn verantwoordelijk voor het voeden van meer dan 90% van onze wereldbevolking. Zonder hen, overleven wij mensen niet. Maar dit daalt maar langzaam in …”.
