Er zijn van die mensen die dat voor de lol gaan doen. Zon en licht lokt van verre en wat een gemak als je gelijktijdig familieleden en vrienden lastig kunt vallen met alles wat er zo geweldig in Europa is.
Nauwelijks waren we destijds in Nederland en duurde het niet lang of vervelende degeneratieve gezondheidsklachten klopten bij ons aan. Een visite bij de huisarts gaf ons even het gevoel de grootste fout van ons leven te hebben begaan toen hij zei: “Je zou eigenlijk naar een warm land moeten verhuizen” Dat is ook handig, we kwamen er net vandaan. Onze kinderen vonden het een briljant plan om voor de helft van het jaar in Nederland, en de andere helft in Zuid-Afrika te verblijven. Zo hoor je nergens helemaal bij, schiet nieuwe wortels om ze er vervolgens weer uit te trekken.
Verhuizen staat, na verlies van een dierbare naaste, vrij hoog op de lijst van traumatische ervaringen. Het ‘moeten verhuizen’, zeker voor ‘honkvaste ouderen’ die jarenlang in dezelfde woning hebben gewoond, geeft een gevoel van totale onmacht, zeker als de beslissing niet door hen zelf gemaakt is. De een kan zich sneller in zijn lot schikken dan de ander, die zich dan ook heftig met hand en tand tegen verandering zal verzetten.
Verhuizen naar een ander land, met grote politieke-, klimaat-, taal- en cultuurverschillen, is beslist niet voor watjes. In het proces, hoe goed en hoe mooi de bestemming ook mag zijn, laat men toch iets achter. Het huis, waar elke blinde hoek gekend is. Alles wat niet meegenomen kon worden, familieleden, vrienden en soms huisdieren, wel het meest schrijnend.
Zonder de pijn van afscheid nemen gaat dat natuurlijk niet, wie kan dat zonder een traan te laten? Hier vind je wat en daar laat je wat, maar je kunt door extreme omstandigheden genoodzaakt zijn je biezen te moeten pakken. Iemand die zich nooit onveilig heeft gevoeld, zo onveilig dat het een kwestie van leven of dood is, weet helemaal niet wat het is om vluchteling te zijn. Dat er agressie heerst bij mensen die uit een oorlogszone komen is logisch, maar niet iets dat automatisch door een totaal andere omgeving begrepen wordt. In het huidige leefklimaat kan het in sommige gezinnen een totale oorlogszone zijn. Geen wonder dan dat kinderen het gedrag waaraan zij continue angstig blootgesteld zijn nabootsen. Wat dat betreft is er genoeg na te bootsen, zoals het gedrag van de steeds heftiger wordende monsters in de zogenaamde kinderfilms, ze mogen niet ontbreken en laten niets aan de verbeelding over. Wie is de vijand en wie de slechterik? Er zijn zowel knappe slechteriken als griezelige goedzakken bij. Zelfs Lego kan het niet nalaten om monsterachtige figuren te gaan produceren, een gewild artikel waar ouders graag de portemonnee voor opentrekken.
Wij hebben ons voor het eerst geschikt in het lot van overwinteren, omdat het maar tijdelijk is en wij weer naar de basis kunnen terugkeren, beladen met vitamine D, verhalen over de andere verblindende omgeving en de contacten die wij daar hebben kunnen leggen. Voordat je goed en wel weg bent. Ik vraag me af wat goed en wat wel is en is het ooit goed genoeg? Het moet eindelijk maar welletjes zijn, alles moet losgelaten worden, eenvoudiger gezegd dan gedaan als er aan het thuisfront nog een dierbaar iemand is, waar men zich verantwoordelijk voor voelt, iemand die net als wij, maar voor wie de te grijpen kansen wat geringer zijn, een mens van een dag is.
Wij laten de bomaanslagen en zinloze moorden achter. Ze zijn zeker en vast allemaal zinloos. De collectieve rouw en machteloze woede die overal als een virus door Europa snelt om het andere land, zo’n 14.500 kilometer zuidelijker, te omarmen, zoals men dat met een familielid doet die men lang niet heeft gezien. Van die emotionele passie geneest men na verloop even snel als dat de realiteit duidelijk wordt. Nieuwsgierig is zo’n prachtig woord om een eigenschap te omschrijven. Gierig naar nieuws, goed of slecht, het maakt niet uit.
De Mail & Guardian, een van de populaire kranten, is snel gekocht en de lezer is verdiept in de diverse thema’s die de bewoners van dit prachtige land bezig houden. Ik verslind hem van voor naar achteren en het is moeilijk me objectief te oriënteren. Bij elk artikel zijn er zo veel lastige vragen die bij nieuwsgierigheid horen. Het bevragen van mensen in de omgeving levert niet direct antwoorden op, maar laten weer andere verrassende meningen zien. Meningen die echter te weinig perspectief bieden. Het is alsof men zich er niet echt mee bezig houdt, wat misschien een soort van gelatenheid is over iets waar men mee moet leven, omdat de mogelijkheid het te kunnen veranderen, zo microscopisch miniem is als een molecuul. Het is wat het is.
Ik constateer na diverse gesprekken met geïnteresseerde leken, een enorme drang om zelf op onderzoek uit te gaan, het met eigen ogen te gaan bekijken. Ik kan me niet met alles bezighouden, maar mij dunkt dat een kerncentrale op de drempel van Kaapstad, waarvan bekend is dat het onderhoud aan de 6 verouderde stoomgeneratoren jarenlang is uitgesteld, een prioriteit zou moeten zijn. Over welke veiligheid hebben ze het als ze vermelden dat deze bedreigd is? Is het de veiligheid van de kerncentrale? Mijn lokale gesprekspartner zegt dat het geen probleem is de hele Koeberg Kerncentrale zo nodig onder water te zetten omdat het pal aan de kust ligt. Maar is het probleem daarmee opgelost? Wanneer zou dat nodig zijn? Bij het woord kerncentrale denk ik meteen aan Fukushima, aan radioactiviteit, aan wat er bij het produceren van kernenergie allemaal vrijkomt. De bijwerkingen van een medicijn die men, bij een overvloed aan wind en zon, bij nader inzien eigenlijk helemaal niet nodig heeft. Zeker niet als je bedenkt dat de centrale maar 5% van de totale energie produceert, al kunnen ze die 5% bij het enorme te kort aan energie beslist niet missen.
Of betreft het misschien de veiligheid van de omliggende bewoonde gebieden? Blijkbaar zouden bij ernstige problemen minstens 100.000 mensen direct geëvacueerd moeten worden. Maar hoe en waar naartoe? Het zou niet goed uitkomen als het in de winter, in de geplande nieuwe stad West Coast City, tot een explosie zou komen. Eerlijk gezegd zou het ons ook niet uitkomen als het nu zou gebeuren, in de langverwachte zomer van overwinterende Kampenaren, waarvan deze persoon, ondanks de goede wijn, zeker niet rustig slaapt.
Het hoger gerechtshof weet na het inzien van alle documenten hoe de vork in de steel zit. Het hele proces van offertes en contracten moet overnieuw. Ondanks dat het elektriciteitsbedrijf Eskom voor een offerte van de Franse firma Areva kiest, die een slordige 300-miljoen Rand meer is dan een ander. Dit met goedkeuring van de overheid wel te verstaan. Snap dat maar eens.
Het mag duidelijk zijn dat het minstens 6 maand zal duren voordat er een nieuwe beslissing genomen kan worden. Eskom gooit daarom welwillend een olijftakje naar de verliezers in de hoop dat deze willen samenwerken met de Fransen, maar die zijn ook niet op hun achterhoofd gevallen en komen liever op voor hun welverdiende recht op het complete contract. Een gedeelte aan een Chinese producent uitbesteed hebbende, zijn ze ook al 15 maand bezig daar.
De rechter bepaalde dat Eskom de procedurekosten aan de verliezers moet betalen en dit terwijl ze toch al zo slecht bij kas zijn. Ik hoor het zoemende geluid van de elektrische kabels boven mijn hoofd. In het natuurgebied rondom de kerncentrale lopen springbokken argeloos rond. Ze hebben er geen vijand of slechterik, alleen maar rustige mensen die het goed met hun van doen hebben. Aan het Melkbos- en Bloubergstrand is de centrale duidelijk waarneembaar. Ze hoort bij de vertrouwde omgeving. Het is een genieten met z’n allen, van de brandende zon, de frisse wind en het ijskoude water. Men fotografeert elkaar. Ze bouwen huisjes en huizen, dichter en dichter bij. De wind houdt ons hoofd en de verhitte gemoederen koel. Zolang wij nog niet permanent geëvacueerd worden, genieten wij met onze roze brillen nog rijkelijk van het overvloedige zonlicht.
Wat moet je anders?
Simone