Wi’j kriegn de mooiste zwart wit platies van een bevreurn Kampm . Witte boomm bin warkeluk een lust veur’t oge. Een groot verskil bi’j de boomm ‘ierzo, en alles d’r um ene. De dreugtean disse kante is goed te markn. Nienke zeeg: “een paar moand terug was alles gruun en gruuidn ier van alles. Ja, doar ej wat an. Zien is geleumm en wat ak now zie is in elk geval veur’t vee niet veule soeps, al zien ze d’r wel oardig stark uut. Ik kan mien niet beklaagn, maar et land skriwt um reegn.
Een paar flinke sturtbui’jn, en dan een paar moand lang – want et is natuurlijk zo weg – zol een redding kunn weezn. D’r bin van die mooie knotsn van boomm, maar ze bin niet in’eems. Op weg noar de ov’eleegn skool van de kienders, an de West Kust, stoan een paar knoepers langes de weg, skuin van de straffe wind . Zi’j bin stark, skitterende Heukaliptus boomm die d’een of andere malloot uut Haustralië ‘ierene ’ebracht ef. ‘ebberig zoegn z’al et vocht uut de eerde. Koala’s kunn niet buutn et griesgrune blad, maar die em z’ier niet ies.
Veurige week ef Theo mien van et kássien noar de muur ‘ereedn. Eem bi’j koomm van de drukte thuus. De man spoort niet goed, want aj bi’j mun koomm, goj met een glas wien in d’and noar de golvn kiekn en ie bliem ruurloos zittn. Ie praotn narns over en oln oe sloapnd als d’r ene wil proatn. De kop kan oe zo vol met getoeter zittn, daj muuite em antwoord op de lulligste vroage te geemm, en d’r bin wat lullige vroagn, man man man.
Noadet wi’j in Iezerfontein – op zuuk noar een Bé en Bé – tot verveelns toe rundties riedn zeg ik: “zet mien astoeblieft arns of”. “Ja,nee” zeg Theo “langer dan een alf uur langer wak niet van plan Siep” Now, det ek niet meer. Maar dan slug ie metene arns in, een duur dink wat gelukkig bomvol is.
Wat ef een mense now neudig? Een skoon bedde, een bietien ruumte en WiFi, dan koom ie al een eel ende. Wat muk met een brede trappe, een alf nakend standbeeld met kurte stumpies en een sproeind fonteintien? Muk metene neudig. Et mankeert d’r nog maar an dak een buuging mut maakn en niet meer overende kome.
Ach, de dame was wel zo oardig um veur ons te tillefeneern en wi’j begeem ons noar et Kaijakien, woar wi’j al drie keer langes ‘ereedn bin. (Een Kaja is een eenvoldig onderkoomm) Elke keer zeeg ik: “Kiek, det is misskien nog wat” Maar nee, nog weer eem een blukkien umme. Theo lup zelfverzekerd noar d’achterdeur woar de klompm op et vat stoan, aalt de sleutel d’r uut en lup noar nummer vier van et buutnuus, alsof ie nooit niet anders dut.
Niet ene maar twee kamers en een keukntien tot mien beskikking. Elemoale noar mien zin en loat de rust maar mooi roestn. Ik bin zo ov-eknoedeld dak op et bedde meteen als Doornreusien insloape.
Totdet wi’j kennis maakn met René. Loat det now toevallig een ‘ollander weezn. Zien ‘eugstperzeunli’jke WiFi code is Jan Keze nul zeum. De dwielerige NL-vlagge ef betere tiedn ’ekend. Ei wil weetn woar wi’j vandoande koomm, dus wi’j denkn; och Kampm, ….det kent lange niet iederene. “Kampen, ja ken ik” zeg ie zonder al te veul emotie, wat ej d’r ook an, “daar heb ik gezongen, in de Bovenkerk, ik heb een hele goeie stem. Twee orgels hebben ze daar” Knettergek van urgels. Ik ook, maar dan op een andere manier. Ei kump uut Grunningn en wil dol graag weer die kant op, op de fiets noar tante Jacoba. Uutsloapm en Sunnegs noar de karke. Een man met hambitie.
Ei is overal ewest, maar wil toch in ‘olland old wurdn en mist de gezelligeid. Ja, now ja, ei ef wel gelieke, ie missn ier wat. In Grunningn kuj notabene veur’n habbekrats – aj niet te now kiekn – best nog wel een mooi stullepien vindn. En et malteser leeuwgien giet natuurlijk ook mee. “Giet oe geld kostn” zeg ik. “Now en” zeg ie. Sommige lui skroomm zich niet um oe over de financiele situatie uut de doekn te doen en b’alve buutn an de liende, em z’arns anders ook nog wel wat slappe was.
De volgende murn kookt onze gast’eer. Et ef niet neudig, maar een mens mut bezig bliemm zeg ie. D’r koomn een paar keerls uut Nürnberg binn. Noa kurt wikkn en weegn nemp René de bestelling met zien steenkoolnduuts op en wurd d’r een boern ommelet besteld. René maakt zich uut de voetn en zegt: “Iech kom d’r an” Eem later kump ie met overvolle burdn an‘eskuufeld – elk ommelet met vier eiers – zet et met zelfverzekerd elan veur de korpulente ‘eern neer en zeg: “Bitte schön, Ihre Medizin” Ei drei’jt em noar ons toafeltien umme en zeg zachies deur zien Grunninger tandn ene: “ze vreten alles op” alsof d’r bloembolln in zittn, alsof d’r nooit een ende an kump. Ef onze ginnerasie d’oorlog dermate in’epeperd ad det wi’j collectief mee’eleedn em?
Als de klantn verzoadigd de deur uut rolln en moeder de vrouwe de wasse ef ’angn, koomm ze met een kuppien koffie bi’j ons an’t toafeltien zittn . In 1936 vluchtn Anne’s olders uut Berlijn. An de grens kriegn z’een stempel in et paspoort, en met ene knal bin ze staatnloos, maar ze kunn ontsnappm en noar Zuud Afrika vaarn. Et lukt de grootolders ook nog net um te vluchtn, maar de jongste breur kump toch nog in Auschwitz umme.
In Zuud Afrika goan ze de Karoo woestijn in en beginn met de skoapm teelt. Toen ook al een knal’árt leemm. Als aar va 51 en aar mo 46 is, wurd d’r onverwacht nog een gezond meisien ‘eboorn. Bietien pien in de boek, ie kenn det wel. Det is dus disse Anne. Ier in et sloaperige Iezerfontein, bin de spoorn van ‘ollandse en Duutse geskiedenis lussies bi’j menander ‘evoegd en mut et maar kunn. Zo ef iederene zien eign rugzákkien, kan doarover een buukien oopm doen. Een veurrecht aj een stukkien mee maagn leezn.
Joarn doarnoa ziet René et olde paspoort van Anne’s va en et dikke stempel “UNGüLTIG”. Deur de geboorte in de woestijn is zi’j Zuud Afrikaner, maar ie bin wat aj bin en ei lut et d’r niet bi’j zittn. De zelfde dag nog skref ie kordoat een net briefien noar d’ambassade. Et duurt eempies en de man die al lange niet meer leeft, ef zien nationaliteit weer in ere ‘ersteld en Anne kreg ‘aar dubbele nationaliteit, alswel een skadevergoeding. Niet meer dan billuk. Met det rooie buukien kan ze mooi noar de lage landn veruuzn. In Juni eerst maar ies noar Berlijn, dan bi’j die Kampenaarn bi’j langes en Grav’urst is ook niet zo varre.
Ze weetn ons vast wel te vindn.
Now aju maar weer lui.
TUSS’NDEURTIEN
