Dinsdag 11 februari 2014: Natalie Overkamp en Gert Hofsink;
Grafstenen krijgen een gezicht.
Heb je als hobby het bezoeken van begraafplaatsen, dan zegt men dat je een morbide hobby hebt. Schrijf je biografieën van mensen dan vind men dat reuze interessant. Maar wat nu als je biografieën schrijft van mensen die begraven liggen op de begraafplaats van (voormalig psychiatrisch ziekenhuis) Veldwijk? Ben je dan morbide interessant, of interessant morbide?
Stichting begraafplaats Veldwijk
Natalie Overkamp en Gert Hofsink besloten drie jaar geleden een boek te gaan schrijven. Niet zo maar een boek, maar een boek met verhalen over mensen die begraven liggen op de oude begraafplaatsen van Veldwijk te Ermelo.
In het najaar van 2008 richtte Hofsink de stichting Begraafplaatsen Ermelo-Veldwijk op en werd tevens voorzitter hiervan. Overkamp werd secretaris en neemt de publiciteit voor haar rekening. De doelstelling van de stichting is het onderhouden, renoveren en zo nodig restaureren van de vervallen begraafplaatsen.
Het ging Hofsink, die ruim dertig jaar op Veldwijk werkt, aan het hart dat er geen aandacht werd besteed aan de graven van voormalig personeelsleden en patiënten. Temeer daar er in het verleden aan familieleden was beloofd, om eeuwigdurend onderhoud te plegen. De laatste tientallen jaren kwam daar niets meer van en startte Hofsink een actie voor behoud van beide oude begraafplaatsen. Volgens kenners betreft het hier een unieke cultuurhistorische instellingsbegraafplaatsen.
Om eer te doen aan de mensen die er begraven liggen, besloten Overkamp en Hofsink om van vijftien personen (zowel patiënten als personeel) de verhalen te achterhalen en te beschrijven. Bijzonder hierbij is dat zij begonnen bij de dood. Immers, er is een grafsteen en van daaruit zochten Overkamp en Hofsink het leven erbij. Daarna volgde de beschrijving.
Een aantal onderzochte personen hebben ook een relatie met Kampen. Bijvoorbeeld Marie Mensing, de eerste secretaris van de SDP, een afsplitsing van de SDAP.
We gaan terug naar begin 1900, de periode waarin de basis werd gelegd voor de huidige PvdA afdeling Kampen. Marie Mensing en Bora van Vloten richtten namelijk de SDAP van deze Hanzestad op. Marie Anna Catharina Mensing werd geboren in Den Haag. Ze was de dochter van boekhandelaar Willem Johannes Mensing, eigenaar van de ‘Vijf Vocalen’. Marie Mensing werd onderwijzeres, maar dat bleek van korte duur. Haar carrièreswitch bracht Mensing naar Kampen waar ze de huishouding runde voor haar vrijgezelle nicht Line Liernur. Zoals veel feministische vrouwen van haar generatie stapte Mensing pas na haar veertigste in de vrouwenbeweging. In Kampen richtte ze in 1897 de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht op en werd ze voorzitter van deze club. Maar ook voor socialistisch Kampen zette ze zich in.
Ze schreef artikelen voor het sociaal-democratische blad ‘De Arbeid’. Waarschijnlijk is het feit dat ze zelf veel artikelen publiceerde (ze was ook correspondent voor ‘De Evolutie’ en ‘De Nieuwe Tijd’) mede de reden dat we veel over Marie Mensing te weten zijn gekomen. ‘Wie schrijft, die blijft’ is hier wel aan de orde.
Het onderzoek dat Hofsink en Overkamp deden voor hun boek leverde veel interessant materiaal op. Zo bleek Marie Mensing Willemina van Gogh ontmoet te hebben en ook gecorrespondeerd te hebben met Marie Jungius en Aletta Jacobs. Ook Van Gogh, de zus van de wereldberoemde schilder, ligt begraven op Veldwijk.
Het zoeken leverde interessante verhalen op over de levensgeschiedenis van mensen die leefden in de periode tussen 1850-1950. Daarmee geeft het boek ook een prachtig tijdsbeeld uit die periode. Een periode waarin veel gebeurde in kerk, maatschappij en industrie. Kerkwerk is nog zo’n rode draad. Opvallend is het grote aantal predikanten dat begraven is op de monumentale begraafplaatsen.
Predikanten als Onne Casimier en Jacob Sijbrandy (1818-1895). Deze laatste uit een bekend predikantengeslacht, heeft als predikant de doopsgezinde gemeente te Kampen gediend. Hoewel het uitgangspunt van dit boek de grafstenen op de begraafplaatsen van Veldwijk is, zijn het allerminst doodse verhalen geworden. Juist omdat het over ménsen gaat.
Locatie : Regenboog, Broederweg 32 te Kampen Aanvang : 20.00 uur Toegang : leden gratis, niet-leden 2,00 euro.
