Door Alex de Jong @ Attest Communicatie
Zo nu en dan tref ik bijzondere verrassingen in mijn mailbox aan. Zoals laatst, een bericht van stichting A. ‘Ik heb van B gehoord dat jij teksten schrijft. We willen graag dat je een vrijwilliger en een gebruiker van C’s diensten interviewt.’
Vanzelfsprekend volgde er een enthousiaste reactie van mijn kant en stelde ik voor om zo spoedig mogelijk een afspraak te maken om de opdracht in gang te zetten. Het antwoord kwam snel. Blijdschap over mijn enthousiasme en een naam. ‘Deze vrijwilliger neemt vandaag nog contact met je op!’ Pas later die dag realiseerde ik me met lichte schrik: zouden ze eigenlijk wel weten dat ik voor mijn dienstverlening geld vraag? Dat ik geen vrijwilliger ben die erop kickt zijn naam in de krant te zien staan? Dat ik een professionele tekstschrijver ben die met het schrijven van teksten zijn brood verdient?
Weer thuis na een leuke (én betaalde) opdracht, lag er een mail van de bewuste vrijwilliger op me te wachten, met daarin een drietal suggesties voor een interviewmoment. Dat, én een mailtje van de vertegenwoordiger van stichting A die, zoals men dat zo mooi zegt, ‘de keutel weer had ingetrokken’. Nee, ze had er niet op gerekend dat ik voor mijn werkzaamheden een honorarium wenste. Wat dan? Liefdewerk oud papier? Omdat ik nu eenmaal zo graag schrijf? ‘Nee, ik snap dat je het niet gratis kunt doen’, zei de medewerkster van A begripvol, ‘Ik zal intern gaan informeren of er budget voor is, maar ik denk het niet.’
Tegen beter weten in maakte ik toch maar even een principeafspraak met de te interviewen vrijwilliger. Met een slag om de arm in verband met het nog toe te kennen budget. Een week ging voorbij. Ik hoorde niets. Op een maandag, net iets meer dan 24 uur voor de afspraak, besloot ik dat het tijd werd om mijn contactpersoon bij A te benaderen. Helaas. Ze werkt niet op maandag. Dan maar een mail. Geen reactie.
Het werd de ochtend van ‘de dag van het interview’. Nog steeds niets gehoord. Ik ging een vergadering van Humanitas in. Dat is wél liefdewerk oud papier. Soms doe ik dat.
Uiteindelijk werd het half twaalf; twee uur voor de ‘deadline’ van het dubbelinterview. Dus toen heb ik zelf maar weer even gebeld.
‘Nee, we hebben als A geen budget hiervoor’, zei de dame. ‘En C heeft dat ook niet. B dacht dat ze misschien nog wel iets met je zou kunnen regelen, maar dat is blijkbaar niet gelukt?! Tenslotte doe je wel vaker werk voor C waarvoor je niet betaald krijgt, toch?’ Kortom: in bedekte termen werd gezocht naar een manier om mij te vragen om maar voor niks te werken.
Natuurlijk had ik deze opdracht best kunnen aannemen. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik die middag geen verdere afspraken had staan. Logisch ook. Ik had tenslotte tijd ingeruimd voor een interview plus uitwerking dat nu ineens niet door leek te gaan. Moest ik het dan toch maar gratis doen? Werken voor nada? Noppes? Niks?
Het spijt me. Ik ben gekke Gerrit niet. Ik moet gewoon werken voor de kost. Dat ik ervoor heb gekozen om voor enkele instanties (lees: Humanitas Kampen en Stichting Terminale Thuiszorg Kampen e.o.) mijn diensten gratis aan te bieden – omdat ik zo ‘iets voor de maatschappij’ kan terugdoen – is mijn keuze. Maar om er nu stiekem een beetje van uit te gaan dat ik zal zwichten en gratis wil werken voor C… No way, José. ‘Het spijt me, maar als er geen budget is, dan ga ik het niet doen’, hoorde ik mezelf zeggen.
Creatievelingen krijgen er vaak mee te maken: mensen die denken dat we alles wel gratis willen doen. Voor ‘naamsbekendheid’, vanuit de goedheid van ons hart, omdat we nu eenmaal zo graag met ons vak bezig zijn. Duh! Moeten wij dan geen rekeningen betalen? Leven wij dan – anders dan andere mensen – gewoon van de lucht? Of van de dankbaarheid dat ons werk ons oplevert? Hoe kan het toch dat menigeen denkt dat je als tekstschrijver overal gratis voor te porren bent? Werkt de directeur van Humanitas soms ook als vrijwilliger? Of de directeur van A? En wat dacht je van de directeur van C? Of denken ze soms allemaal dat ik begin november de Eurojackpot heb gewonnen en daarom nu wel voor niks kan werken?
