IJsselmuiden krijgt eerste stolpersteine.

341

Op dinsdag 5 april, om 15.30 uur zullen er Stolpersteine worden geplaatst in IJsselmuiden. De stenen worden geplaatst voor Willem van Oostenbrugge, Albert Willem van Oostenbrugge en Klara Lakmaaker.
Het gezin van Oostenbrugge verleende in de oorlog onderduik aan het joodse meisje Klara Lakmaaker. Dat gebeurde aan de Tuinstraat 204a, thans Lijnbaanstraat 4.

Stolpersteine voor IJsselmuiden
Stolpersteine voor IJsselmuiden

Deze stenen worden geplaatst op initiatief van Johan de Munnik, hij beschreef de lotgevallen van de fam. van Oostenbrugge en de fam. Lakmaaker in zijn boek “laten we hopen, wat wij willen, maar dragen, wat wij krijgen.” De moeder en het zusje van Klara Lakmaaker zaten destijds ondergedoken bij de ouders van de Munnik.
Na verraad werden vader en zoon van Oostenbrugge en Klara gearresteerd op 1 juli 1944. Zij gingen naar Kamp Amersfoort en kwamen terecht in Neuengamme. Zij overleefden de oorlog niet.
Klara Lakmaaker kwam via Westerbork terecht in Bergen Belsen. Vlak voor de bevrijding van dat kamp ging zij op 11 april 1945 transport. In een trein die later ook wel bekend stond als “het verloren transport” Deze trein rijdt kris kras door Oost Duitsland en wordt op 23 april door de Russen bevrijd.
Het transport verkeerde in erbarmelijke omstandigheden.
De meeste gevangenen waren ziek, vlektyphus. Op 31 mei overlijd Klara in Tröbitz.

 
Plaatsing 1 Stolperstein
Willem de Zwijgerstraat 25 Kampen
Vrijdag 8 april 15.30 uur
Op vrijdag 8 april zal er een stolperstein geplaatst worden voor het joodse meisje Sientje Elzas.
Initiatiefneemster van deze plaatsing is Gerdien Siedsma, haar ouders wonen op het adres.

sientje elzasSientje Elzas.
Ze is liefdevol opgevangen door het kinderloze echtpaar van der Klip. Mevrouw van der Klip heeft na de arrestatie op het politiebureau verklaard dat ze het als haar christenplicht zag om Joden onderdak en een schuilplaats te verlenen. De twee politie agenten die de bewuste 11 januari 1944 op de stoep stonden deelden mee dat ze ‘het jodinnetje’ op kwamen halen. Sientje was op dat moment niet thuis en ze hebben hier in de woonkamer, op haar zitten wachten. Op die manier was er ook geen gelegenheid om Sientje te waarschuwen. Bij thuiskomst zag ze dat er een vreemde man in de woonkamer zat en ze gaf hem netjes een hand. Ze werd gearresteerd en meegenomen naar het politiebureau. De volgende dag is ze, zoals ze dat administratief noemden, ‘afgeschreven’. Dit betekende dat ze naar elders werd vervoerd. Dat elders was in haar geval doorvoerkamp Westerbork. Op 25 januari is ze op transport gezet naar Auschwitz, waar ze op 28 januari 1944 onmiddellijk bij aankomst is vergast.
De stichting Kamper Struikelstenen is op deze twee verzoeken ingegaan, en maakt de plaatsing van de ze stolpersteine mogelijk.
Op 6 september 2013 sloot de stichting het project Struikelstenen in Kampen af met het plaatsen van de steen van Hendrik Bos bij het stadhuis. Alle Kamper joden waren herdacht, en enkele verzetsmensen. De Stolperstein van Hendrik Bos vertegenwoordigt alle overige Kamper verzetsmensen.
De steentjes voor de onderduikmeisjes horen eigenlijk voor hun laatst gekozen vrijwillige adres, in Amsterdam te liggen. Toch worden deze nu in Kampen geplaatst. Dit zou gebeuren in combinatie met een aantal voorstellingen die aan lagere scholieren zouden worden aangeboden.
In de eerste week van april was het de bedoeling dat er in Quintus, in samenwerking met de SKS, de voorstelling “het koffertje van Ida Vos” vertoond zou worden. Een muzikale vertelvoorstelling door de Shtetl Band Amsterdam, o.l.v. Bert Vos. De voorstelling gaat over de onderduik van Ida Vos, die de oorlog overleefde en later als schrijfster bekend werd. Bert Vos is haar zoon. Deze voorstelling zijn echter vanwege gezondheidsklachten van Bert Vos (hernia) geannuleerd. De voorstelling zal in een later stadium, wanneer Vos weer is hersteld, opnieuw aangeboden worden.
De stichting Kamper Struikelstenen heeft besloten om het plaatsen van de stenen toch nu al te laten plaatsvinden, de aanvragen liepen al lang, en wij wilden de initiatiefnemers niet langer laten wachten, hiermee verviel wel de combinatie met de voorstelling.

De stenen worden ditmaal niet geplaatst door de kunstenaar Gunter Demnig, die het project

Gunter Demnig
Gunter Demnig

Stolpersteine bedacht heeft, en de stenen over het algemeen ook zelf plaatst. April bleek echter onhaalbaar, zodat de stichting de stenen opgestuurd heeft gekregen en zelf mag plaatsen, dat zal in dit geval gebeuren door familieleden van de slachtoffers (IJsselmuiden) en de initiatiefneemster , Gerdien Siedsma, in Kampen.

 

Comments are closed.