Bij de werkzaamheden voor de nieuwe Kamperlijn zijn bij station Kampen restanten aangetroffen van een historische sluis die al voorkomt op een kaart uit 1649. De sluis diende oorspronkelijk voor de regulering van de waterstand in de gracht van het Bolwerk dat destijds de Stadsbrug aan deze zijde beschermde. Betrokken partijen hebben een oplossing gevonden om de sluis te behouden.
Het bouwjaar van de sluis is onbekend, maar dit ligt in de eerste helft van de 17de eeuw. Vanaf 1664 verkreeg de sluis een tweede functie, namelijk om de toen aangelegde Trekvaart, via het Kikkergat, op de IJssel aan te sluiten. Aldus kwam een verbinding voor het scheepvaartverkeer van en naar de polder Mastenbroek tot stand. Met toestemming van het Waterschap mocht de NCS (Nederlandsche Centraal Spoorweg-maatschappij) in 1865 stalen balken over de sluis leggen waarover het spoor werd gelegd. Vanwege het afnemende scheepvaartverkeer werd de sluis in 1939 gewijzigd in een stroom- of inlaatsluis en voor scheepvaartverkeer afgesloten. Naast de sluis was een (over)weg die de Nieuweweg vanuit IJsselmuiden met de Zwolseweg verbond. In 1982 werden de laatste restanten van het Kikkergat gedempt en verdween de sluis onder een betonplaat.
Uit archeologisch onderzoek blijkt dat de restanten van de sluis nog in goede staat zijn. Teruggevonden zijn delen van de sluiskolk, bestaande uit opgaand muurwerk, gesteund door forse poeren uit de eerste helft van de 17de eeuw. Op dit muurwerk is een opbouw uit 1912 aanwezig in verband met het toen aangelegde perron. De 17de-eeuwse muurresten zijn zeer waardevol omdat hiermee voor het eerst gebouwde structuren van het Bolwerk zijn teruggevonden. De restanten uit 1912 zijn historisch gezien van minder belang. De sluis is voor het laatst goed zichtbaar op een foto uit de jaren 30.
Op de Kamperlijn, het spoor tussen Zwolle en Kampen, rijden in de toekomst elektrische treinen. Behalve de aanpassing van het spoor voor elektrische treinen, wordt ook het station Kampen vernieuwd. Er komt een ‘spoorplein’ met bankjes met uitzicht op de IJssel en de stad Kampen. Daarvoor wordt het perron verlengd en verbreed. Ook wordt er een nieuw tussenstation gebouwd in de Zwolse wijk Stadshagen.
Voor de realisatie van het station is aan de IJsselzijde, ter plaatse van het sluisrestant, een keerwand nodig als grondkering. In goed overleg met de BAM en ProRail is er een technische oplossing gevonden om de 17de-eeuwse restanten volledig te behouden; in de 20ste-eeuwse opbouw wordt een sparing gemaakt. De keerwand ter plaatse van de sluis wordt nu aangepast en over de historische sluis heen gezet. Bij het onderzoek zijn de resultaten en de oplossing voor behoud van de sluis gedeeld met de vertegenwoordigers van de cultuurhistorische organisaties in Kampen.
Burgemeester Koelewijn: “Ik ben blij met de geslaagde inspanningen van alle betrokken partijen om deze archeologische vondst te bewaren. Ik bedank BAM, ProRail, en alle organisaties die betrokken zijn geweest bij het onderzoek, voor hun constructieve grondhouding om een oplossing te bereiken die behoud van dit historisch belangrijke sluisrestant mogelijk maakt, terwijl het werk bij het station ook kan doorgaan”.
Sneller, stiller en schoner
De elektrische treinen tussen Zwolle en Kampen gaan sneller rijden. De snelheid gaat omhoog van 100 naar 140 kilometer per uur. Met het extra station en de verhoogde snelheid wordt de bereikbaarheid tussen Zwolle en Kampen verbeterd. Anders dan dieseltreinen, zijn elektrische treinen ook stiller en schoner. In december wordt de vernieuwde Kamperlijn officieel in gebruik genomen.
Vanwege de werkzaamheden rijden er tussen 5 juni en 28 augustus bussen in plaats van treinen tussen Zwolle en Kampen. Voor meer informatie over de werkzaamheden kunt u terecht op www.prorail.nl/zwollekampen. Voor reisinformatie gaat u naar www.ns.nl.
