Kogge komt definitief en geconserveerd terug naar Kampen
Op 10 februari 2016 is onder grote publieke belangstelling de IJsselkogge van de bodem van de IJssel vlak voor de oude haven van Kampen gelicht. De restanten van de Kogge werden in 2012 ontdekt bij werkzaamheden aan de IJssel in het kader van het programma Ruimte voor de Rivier bij Kampen. Zou het schip in de IJssel blijven liggen, dan zou dat de doorstroming te veel beperken en de scheepvaartveiligheid negatief kunnen beïnvloeden.
De Kogge heeft toen nog enige tijd in Kampen aan de wal gelegen en is vervolgens overgebracht naar het conserveringsstation van Stichting Batavialand in Lelystad. De afgelopen tijd is door medewerkers van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed gewerkt aan verder onderzoek naar de kogge en de mogelijkheden voor conservering. Hieruit is gebleken dat de kogge geconserveerd kan worden door middel van een combinatie van geconditioneerd drogen en het besproeien met een soort hars, PEG. Het hele conserveringsproces zal zo’n vijf a zes jaar in beslag nemen en kost ongeveer 1,5 miljoen euro.
In Batavialand is op dinsdag 17 oktober het conserveringsbesluit IJsselkogge getekend. Programmadirecteur Ruimte voor de Rivier van Rijkswaterstaat Martin Hoenderkamp en directeur Susan Lammers van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zetten hun handtekening onder het document dat er voor zorgt dat de conservering van dit bijzondere schip nu daadwerkelijk start. De ondertekening vond plaats tijdens een werkbezoek van minister Bussemaker van Cultuur.
Kogge, Hanze en Handel
Koggeschepen zijn belangrijk geweest in de bloei van het Hanzenetwerk. In de 13de tot 15de eeuw hadden de Hanzesteden een bloeiende handel met de gebieden in de Noord- en Oostzee. Door het ontstaan van grotere steden in de Middeleeuwen ontstond een grotere behoefte aan allerlei handelswaar, maar vooral aan graan. Deze bulkgoederen werden over water vervoerd. Door de groeiende markt hadden de handelaars behoefte aan een groot schip dat goedkoop en vlot te bouwen was: de kogge.
Het schip is aangetroffen vlak voor de oude haven van Hanzestad Kampen, tijdens werkzaamheden in het kader van het project van Rijkswaterstaat Ruimte voor de Rivier. De Nederlandse rivieren hebben steeds vaker te maken met hoge waterstanden. Ze krijgen meer regen- en smeltwater te verwerken, terwijl ze tussen de dijken maar weinig ruimte hebben. Hierdoor neemt de kans op overstromingen toe. Alleen dijkverhoging is onvoldoende om het toenemende overstromingsgevaar te keren. De waterstand in de rivieren moet omlaag. Daarom geven Rijkswaterstaat, waterschappen, gemeentes en provincies onze rivieren op ruim dertig plaatsen meer ruimte. Bijvoorbeeld door het verleggen van dijken, graven van nevengeulen en verdiepen van uiterwaarden. Op deze manier werken we samen aan de veiligheid van vier miljoen inwoners in het rivierengebied én aan een aantrekkelijke leefomgeving.
Martin Hoenderkamp: “Ik ben blij dat we vandaag het conserveringsbesluit hebben getekend. Deze operatie had heel veel om het lijf en is bijna net zo indrukwekkend als het koggeschip zelf. Wij hebben bij een aantal Ruimte voor de Rivierprojecten bijzondere vondsten gedaan, maar dit is er een van wereldklasse!”
Susan Lammers: “Dit schip is belangrijk Nederlands erfgoed. Wij voelen ons allemaal verbonden met onze maritieme geschiedenis en de IJsselkogge is hier een zeer aansprekend voorbeeld van. Door het besluit om de kogge te conserveren, zorgen we er voordat de kogge eeuwigheidswaarde krijgt.”
