Door Alex de Jong @ Attest Communicatie
KAMPEN – Roken is slecht voor de gezondheid. Dat weten we allemaal. Om het roken nog meer te ontmoedigen, wil de minister alle rookwaren per 1 juli 2021 in zogenoemde ‘gemakswinkels’ achter slot en grendel. Uit het zicht, zodat de verleiding verdwijnt. Ook de Primera aan de Dr. Damstraat moet hieraan geloven. ‘De minister wil veel te snel’, vindt eigenaar Tim Veldhuis.
Als het aan minister Blokhuis ligt, is de ‘rookvrije generatie’ nabij. Waar vroeger de sigaretten op verjaardagsfeestjes nog in glaasjes op tafel stonden, moeten ze nu volledig uit het zicht verdwijnen. In de ‘gemakswinkels’, waar naast rookwaren, ook boeken, kantoorartikelen, wenskaarten en allerhande andere artikelen worden gekocht, moeten de sigaretten, sigaren en populaire e-smokers achter een scherm verdwijnen. Weg. Uit het zicht. Ook de Primera in de Hanzewijk, vorig jaar door Tim Veldhuis (tevens directeur-eigenaar van de Coop Supermarkt op Kampen-Zuid) overgenomen, moet hieraan geloven. ‘Dat gaat werkgelegenheid kosten’, weet hij. Maar daarnaast zal het de leefbaarheid in de buurt er ook niet beter op maken, stelt hij.
E-smokers
‘Ik kan prima leven met het idee dat je tabak achter een scherm wilt plaatsen om zo de verleiding voor de niet-rokers weg te halen’, stelt Veldhuis. ‘Maar we zouden graag zien dat de minister een uitzondering maakt voor e-smokers en sigaren.’ Sigaren horen in een doosje of houten kistje, vindt hij, en hebben totaal geen aantrekkingskracht op de jeugd die wil beginnen met roken. Die hoor je alleen daarom al niet te verstoppen. ‘Sigaretten onzichtbaar achter een deurtje, vind ik prima. Shag en bussen tabak uit het zicht, daar kunnen we als branche prima mee leven. Maar je moet niet alles weg willen stoppen.’ Sterker nog: volgens Veldhuis biedt e-smoken een ‘iets minder ongezond’ alternatief voor het roken van sigaretten en dus zou je die juist prominenter in beeld moeten brengen. ‘We hebben daarom onze e-smokers tussen de sigaretten staan.’
Steeds vaker kiezen klanten, na deskundige advisering van zijn medewerkers, voor dit ‘minder ongezonde’ alternatief. Veldhuis: ‘Zeker, de meningen over de e-smokers zijn verdeeld. Voorstanders zeggen dat het een gezond alternatief is; tegenstanders zeggen dat het ook schadelijk is, maar iedereen is het erover eens dat het altijd nog beter is dan het alternatief: de ouderwetse sigaret.’ Het personeel van zijn Primera heeft speciaal voor de e-sigaret een opleiding gevolgd, zodat ze de klant op gedegen wijze kunnen adviseren. Wanneer mei volgend jaar de shag 2,40 euro duurder wordt, en de sigaretten per pakje 1,40 euro meer moeten gaan kosten, zullen juist meer mensen naar de e-smoker grijpen, zo denkt hij. ‘Dergelijke alternatieven moet je daarom niet uit het zicht plaatsen, vindt Veldhuis, die ook vreest voor inkomstenderving. ‘Natuurlijk verdienen we aan de verkoop van sigaretten, sigaren en alternatieven voor de sigaret. Dat het anders moet, weten we ook en daar zijn we al jarenlang mee bezig.’
‘Vijf jaar geleden kwam de winst van bedrijven als het onze voor veertig procent door de omzet van rookwaren. Nu is dat nog maar dertig procent. En over vijf jaar na nu is dat zeker nog maar twintig procent. Dat is goed. Dat moet ook’, zegt de man die zelf niet rookt, maar wel een vriendin heeft die graag een sigaretje opsteekt. ‘Uiteindelijk moeten we toe naar een rookvrije generatie, maar dat gaat niet van vandaag op morgen. Bovendien krijgen we als branche zo niet de tijd om naar alternatieven te zoeken.’
Nekslag voor zelfstandigen
Dat betekent volgens hem dat er vele kleine zelfstandigen de nekslag krijgen en het hoofd niet meer boven water kunnen houden. Het gevolg is dat vele winkels zoals die van hem de deuren moeten sluiten. Dat betekent dat kleine zelfstandigen moeten stoppen, maar ook dat vele duizenden parttimers op straat zullen komen te staan. ‘Dat kan toch niet de bedoeling zijn?’
Daarnaast voorziet hij nog een ander probleem waar nu te snel aan voorbij wordt gelopen. ‘Winkels zoals die van ons vervullen een belangrijke sociale rol in de buurt. Klanten komen hier niet uitsluitend omdat ze iets nodig hebben. Ze komen ook voor een praatje met onze medewerksters. Daarmee vervult onze winkel ook een belangrijke sociale rol in de buurt. Die functie gaat verloren als winkels zoals de Primera’s noodgedwongen ophouden te bestaan.’ Volgens Veldhuis is het jammer dat de minister ‘wel over mensen, maar niet met mensen praat’. ‘Primera heeft landelijk 513 winkels, maar Primera zit niet bij de minister aan tafel; mag niet meepraten met wat hij voor de branche voor ogen heeft. Dat is jammer! We hebben tijd nodig om te veranderen, maar die tijd wordt ons niet gegund.’
