Veel informatie en interactie op bijeenkomst waar de voortgang teruggekoppeld wordt
De dag voordat de Kamper Kogge haar thuisreis aanving, klonk vanuit het stadhuis van Kampen de bekende kreet: ”Alle hens aan dek”. Dat was niet gericht aan de koggebemanning, die met een succesvolle reis naar, en geslaagd verblijf in, King’s Lynn zich weer bewezen heeft. De gemeente riep de bemanning bijeen die het nieuwe zorgschip optuigt en koers heeft gezet naar 2017. Maandag 18 mei werden in de namiddag alle partijen in het gebouw van Hervormde Gemeente De Hoeksteen bijgepraat over de vaart van het nieuwe zorgschip oftewel het Kamper Kompas.
Voortraject
Na het landelijk invoeren van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) op 1 januari 2007 is de rijksoverheid zorgtaken over gaan hevelen naar de lokale overheden. In alle Nederlandse gemeentes is daarop de transformatie op gang gekomen. In Kampen loopt dit proces van het praktisch regelen van zaken ten einde en gaat men nu over tot de transitie, oftewel het vormgeven en implementeren van de nieuwe zorgtaken. In oktober 2013 kwamen alle betrokken partijen bijeen, van zorginstellingen en welzijnsorganisaties tot ambtenaren en professionals. Zij gaven het nieuwe zorgmodel in en van gemeente Kampen de naam ’Kamper Kompas’. Uit dit concept zijn er vele initiatieven onder de naam ’Kamper Kracht’ voortgekomen. Het model organiseert zorg en ondersteuning in een samenwerking met alle betrokken partijen, zoals de bemanning op een schip behoort samen te werken. De zorgvrager staat daarbij centraal. Gemeente Kampen blijft de kapitein van het nieuwe zorgschip maar de burger, de inwoner, staat aan het roer en bepaalt de koers.
Informatie
In oktober 2013 werd een eerste werkatelier gehouden, waaraan 70 personen van 53 verschillende organisaties deelnamen. Daarna is er achter de schermen hard gewerkt en op 28 april jongstleden is er een nieuw werkatelier gehouden. Daar werd het Kamper Kompas en bijbehorend Handboek verder aangescherpt, verdiept en verbeterd. De resultaten hiervan werden maandag 18 mei teruggekoppeld in een ’Alle Hens aan DeK’-bijeenkomst. Zorgwethouder Eibert Spaan opende de bijeenkomst en stelde zich meteen bescheiden op. Zijn woorden mochten vergeten worden, er moest vooral geluisterd worden. Vervolgens gaf hij het woord aan dagvoorzitter Eric Spaans, die zelf raadslid is in een Zuid-Hollandse gemeente en de bijeenkomst samen leidde met een collega van zijn organisatie- en adviesbureau. Spaans was ook betrokken bij het eerste werkatelier in oktober 2013. Hij merkte op inmiddels aan zijn derde wethouder toe te zijn en gaf aan op deze bijeenkomst verhalen uit de praktijk te willen horen, ter inspiratie. Illustratief startte hij met een kort filmpje waarin diverse voorbeelden van Kamper Kracht werden verteld door de betreffende initiatiefnemers. Daarna gaf Spaans het woord aan vijf personen om hun ervaringen met het Kamper Kompas in de praktijk te schetsen.Uitwerking
• Anne Louise Sikkema vertelt over haar werk bij Stichting Welzijn Kampen. Zij heeft de Hanzewijk en Brunnepe onder haar hoede en binnenkort ook de binnenstad. Ze geeft een beeld van de activiteiten en de projecten binnen SWK en ze gaat specifiek in op de Geert van Woustraat in. Dit voorbeeld van Kamper Kracht illustreert goed het concept: De bewoners nemen zelf het initiatief en worden ondersteund door gemeente en instanties.
• Ridder de Vries (RIBW) benadrukt de begrippen cocreatie (we doen het samen), gekanteld (maatwerk blijft mogelijk) en resultaatgerichtheid (trajectfinanciering moet wel resultaat geven). Hij is te spreken over de aanpak waarin alles doorsijpelt naar de cliënten.
• Namens schoolvereniging IRIS vertelt Friso Kingma, voorzitter CvB, hoe zij bijdragen aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid. Zij willen de leerlingen ondersteunen en optimale ontwikkelingskansen geven. Samen met de schoolbesturen en de gemeente wordt, daar waar het gewenst of nodig is, aangepast onderwijs gegeven. Voor Kingma zit de visie en de kracht van het Kamper Kompas in de ZAT’s (Zorg Advies Team). Bij handelingsverlegenheid stapt men naar experts toe. Daarmee treedt men buiten de eigen cirkel en wordt er meer preventief opgetreden.
• Irma Deijk (IJsselheem) schetst het regelmatige contact en de verbinding tussen organisaties. Tussen de ketenpartners is er meer samenwerking en voor de cliënten is er meer sociale ondersteuning en signalering. Hieraan draagt ook de nieuwe methode ’Levenskracht’ bij. Dit is momenteel nog een pilot van een gespreksmethode waarbij op gekantelde wijze met een inwoner vraagverheldering, relevantie, verdieping, formulering van ambities en effectmeting wordt vormgegeven.
• Voor praktijkvoorbeelden uit de gemeentelijke organisatie laat dagvoorzitter Spaans enkele eenheidsmanagers in de zaal aan het woord die onder andere anekdotes vertellen over de zogenaamde keukentafelgesprekken. Zorgwethouder Eibert Spaan is ook enkele keren bij die gesprekken aanwezig geweest, die soms in zeer wantrouwige sfeer begonnen. Als raadslid vertelt CU-voorzitter Johan Witteveen zijn ontroering over de inzet en de resultaten die soms bereikt worden.Interactie
Na al deze informatie is het tijd voor de aanwezigen om met elkaar in gesprek te gaan. Even ontstaat het beeld van een datingbeurs maar al snel zijn er groepjes van zes personen gevormd en wisselt men met elkaar ervaringen uit en let men op zaken als ”Wat valt je op bij de voorbeelden” en ”Wat herken je in de voorbeelden”. Daarna wordt men aan het werk gezet en worden er papieren uitgedeeld. Op de groen afgedrukte A4‘tjes kan men aangeven wat men aan te bieden heeft en op de blauwe welke hulp of ondersteuning men nog nodig heeft. Hiermee wordt de uitvoering van het Kamper Kompas weer een stap verder gebracht.
Als iedereen weer samenkomt na deze sessies, vertelt Wouter Bos uitgebreid over zijn ideeën en ervaringen als projectmanager Sociaal Domein. Hij benadrukt dat het ‘voorveld’ belangrijk blijft (school, kerk, vereniging) in het signaleren nog voordat de verkenners in beeld komen. Verkenners is één van de rollen in het Kamper Kompas.Kamper Kompaspoort
Eric Spaans vestigt na Wouters woorden de aandacht op de reflectie die Ellen Aptroot heeft gegeven op het werkatelier van 28 april. Als systeemtherapeut en gerenommeerde buitenstaander worden diverse citaten van Ellen Aptroot aangehaald. Vervolgens citeert Spaans de leidende principes en de spelregels van het Kamper Kompas. Deze staan ook vermeld in het Kamper Kompaspoort waarvan hij de eerste vijf exemplaren uitreikt aan de vijf sprekers die hun praktijkervaringen in de eerste helft van de bijeenkomst integraal hebben gedeeld. Alle deelnemers krijgen na afloop een exemplaar van het Kamper Kompaspoort waarmee zij aangeven achter de aanpak te staan en hieraan bij te zullen dragen. Het is een lang traject geweest en nog niet voltooid maar 2017 nadert alras. Dan moet het model volledig ontwikkeld zijn en toegepast worden. Dat gebeurt al op kleine schaal. De kunst is om niet vooruit te kijken met een houding van ”Het is nog zo ver” maar terug te kijken met een houding van ”Wat hebben we al een lang traject afgelegd”. De dagvoorzitter sluit de bijeenkomst af met de nadruk te leggen op het belang van ontmoeting en het belang om oog te hebben voor elkaars belang. Daarna komen er hapjes en drankjes op tafel om bij een informele borrel na te praten over de uitdaging die er ligt. De uitdaging om nu van theorie naar praktijk te gaan. De praktijk zal het uitwijzen.
• De uitnodiging voor de bijeenkomst is hier te lezen.
• Het Ondersteunings Team Decentralisaties heeft de informatie over Wmo samengevat.
• Alle documenten over de uitgebreide procesgang staan bij de gemeente verzameld.
• Voor de gespreksmethode ’Levenskracht’ is een interactieve webapplicatie ontwikkeld.
