Datum berging bekend maar nog niet waarom de kogge daar ligt
Het hoge woord is eruit. Gistermiddag maakte Wouter Waldus bekend wanneer de IJsselkogge boven water gehaald wordt. De expeditieleider en onderwaterarcheoloog houdt een slag om de arm maar woensdag 10 februari moet de grote dag worden. Burgemeester Koelewijn hoopt dat de kogge dan even tentoongesteld kan worden aan het publiek. In de tussentijd blijft de hamvraag waarom de kogge ligt waar die ligt. Diverse scenario’s zijn onderzocht doch uitgesloten.
Begin september vorig jaar zijn de bergingswerkzaamheden gestart (zie deel 1) en is Waldus als eerste naar het wrak gedoken (zie deel 4). Na jarenlange voorbereidingen was het zover want al in 2011 werd op de rivierbodem, bij het uitbaggeren van de IJssel, het goeddeels intacte scheepswrak gevonden, vlakbij de Buitenhaven voor de oever van Brunnepe. Al snel kreeg het de naam IJsselkogge. Ook lagen er een punterachtige en een aak die eind september en oktober al zijn gelicht (zie respectievelijk deel 6 en deel 7). Aanvankelijk werd verwacht de kogge in december boven water te halen maar de taaie rivierbodem vertraagde het aanbrengen van het net van spanbanden waarmee de kogge gelicht wordt. In januari verstoorde de vorst de planning want het koggewrak kan alleen bij vorstvrij weer gelicht worden.
Op dit moment wordt onderzocht of de IJsselkogge, als de berging op woensdag 10 februari goed verloopt, een paar dagen op een ponton voor het Van Heustzplein kan liggen. Daarna wordt het vervoerd naar Lelystad om onderzocht en geconserveerd te worden. Daarvoor is naast Museum Nieuwland een speciale conserveringshal gebouwd (zie deel 10 en deel 11). Uiteindelijk moet de IJsselkogge weer terugkeren naar Kampen om tentoongesteld te worden. Naar de locatie daarvoor wordt nog volop gezocht. In bovenstaande videoreportage vat het projectbureau van Ruimte voor de Rivier IJsseldelta het complete gebeuren samen. In de videoreportage onderaan, van onze collega’s van RTV Oost, schetst Wouter Waldus de plannen en risico’s en spreekt Bort Koelewijn de hoop uit dat Kampen een paar dagen de IJsselkogge kan bewonderen alvorens die voor een jaar of drie naar Lelystad verdwijnt.
Het mysterie van de IJsselkogge
Rondom de ligging van de IJsselkogge, en de twee scheepjes, hangt een waas van onduidelijkheid. Diverse factoren lijken erop te duiden dat de drie scheepswrakken bewust zijn afgezonken. Archeologen breken zich het hoofd hierover. Aanvankelijk leek de IJsselkogge helemaal leeg op de bodem te liggen maar er werden bij de voorbereidingen voor de berging verrassende onderdelen gevonden (zie deel 9), waaronder een vuurstenen oven. Er is uitgebreid archeologisch onderzoek gedaan en bijvoorbeeld een oorlogshandeling of calamiteit worden uitgesloten. Daarover is niet terug te vinden in Digestum Vetus (Kamper Stadsboek). Op de website van Ruimte voor de Rivier IJsseldelta wordt een samenvatting gegeven (zie onderaan) en daar is ook het uitgebreide onderzoeksrapport te downloaden. In aanloop naar Kerst in Oud Kampen gaf Ventura een antwoord (zie deel 12) en volgens de meest sensationele hypothese betreft het een Middeleeuwse vorm van watermanagement. Misschien dat we al meer aanwijzingen krijgen nadat de IJsselkogge uit het water van de IJssel is gelicht. Dat zal op woensdag 10 februari geschieden, onvoorziene omstandigheden daargelaten. Anders dan wordt het nog langer wachten maar ach, wat zijn die paar weken op de eeuwen dat de IJsselkogge al in het zand van de IJsselbodem ligt?
Zie ook:
• Archiefonderzoek levert geen bewijs voor mysterie IJsselkogge
• Alles over de kogge en de IJsselkogge in het bijzonder
• Eerdere gepubliceerde delen over de IJsselkoggeberging
