Spil tijdens bergingsoperatie nog steeds betrokken bij project
Naast de IJsselkogge zelf, stond hij centraal tijdens de voorbereidingen en de berging. Na het aan land brengen van de IJsselkogge, gevolgd door een korte expositie aan de IJsselkade en de verhuizing naar Batavialand in Lelystad, leek hij van de aardbodem verdwenen – of weer terug onder water. Maar maritiem archeoloog Wouter Waldus is nog steeds nauw betrokken bij het gehele project.
Lezing
Tijdens de Nationale Museumweek eind april, gaf Wouter Waldus een lezing in Museum Nieuw Land naast de Bataviawerf in Lelystad. In de lezing, die hij eerder hield in de Taveerne op de Koggewerf, schetste hij het gehele bergingsproject van de IJsselkogge, vanaf de eerste ontdekking tot de laatste ontwikkelingen. Van begin af is hij betrokken bij de bijzondere archeologische vondst. Waldus studeerde archeologie in Leiden en hij hoopt volgend jaar te promoveren aan de universiteit van Groningen op de rol van de binnenvaart op de Zuiderzee tijdens de Gouden Eeuw. Het Nieuwland Erfgoedcentrum in Lelystad financieert deze promotie. Sinds 2004 werkt hij bij ADC Archeoprojecten en zo mocht hij als eerste in 2011 de opzienbarende conclusie trekken dat het, bij de voorbereidingen voor de baggerplannen, gevonden wrak in de IJssel een middeleeuws schip moest zijn, bij nader inzien een nog goeddeels intacte kogge!
Lego
De lezing vormde de aanleiding voor KampenOnline om bij te praten met de projectleider die voorop ging bij het duiken (zie deel 4) en die tijdens de maanden durende operatie op de IJssel in het middelpunt van de belangstelling stond (zie onder andere deel 12 en deel 13). Voorafgaand aan de lezing lopen we met hem naar het conserveringsstation en passeren daarbij in het museum een tafel waarop twee kinderen en twee studentes, aan de Reinwardt Academie in Amsterdam, van Lego een kogge (proberen te) bouwen. Waldus vertelt dat hij, samen met zijn zoontje, voor één van zijn eerste projecten het kantelpunt van schepen met Lego uittestte. Bij containers van Harm Bonsink, naast het conserveringsstation, treffen we de collega’s van Waldus aan en al snel komen de verhalen los van het bijzondere familiebedrijf Bonsink in Zwartsluis. Waldus komt wekelijks in Lelystad en maakt deel uit van het team van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (zie deel 19) dat het behoud en de mogelijke restauratie en expositie van het middeleeuwse vrachtschip onderzoekt. Waldus houdt zich hoofdzakelijk bezig met fotografie en documentatie, waarvoor op het terrein dezelfde tent wordt opgezet die tijdens de berging op het werkponton stond.
Hout
Een verrassing, en feitelijk een tegenvaller, bij de berging van de IJsselkogge, bleek het vele losse hout te zijn dat werd aangetroffen ondanks de grote mate van intactheid van het scheepswrak. Nadat locatiemanager Benno van Tilburg teruggekeerd was van vakantie, begonnen medewerkers van zowel Isalacoghe als Batavialand vorige week alle losse houtonderdelen te bergen uit de vier (!) watercontainers, inclusief de aak en de punter, en uit te spreiden naast de IJsselkogge onder de sproeiers in de zogenaamde ’natte ruimte’ van het conserveringsstation. Laura Koehler besprak in haar rol als hoofd conservering met een chemicus de beste prikmethode voor het hout en als vierde persoon maakt Gert Schreurs deel uit van het team als specialist groot houtrestauratie. Het door het water verzadigde zware hout wordt nu allemaal onderzocht door Laura Koehler en gedocumenteerd door Wouter Waldus.
Tenslotte de vraag aan Waldus of hij al meer durft te zeggen over de reden van afzinking van de IJsselkogge, die vooralsnog net zo mysterieus is als die van de in Doel gevonden kogge (zie deel 21a) maar helaas. De watermanagement theorie daarover staat nog open. Waldus is zijn rapportage aan het schrijven waarin dat allemaal aan de orde komt. Het project duurt voort en de volgende spannende stappen zullen de inwendige opgraving en het conserveringsbesluit zijn, dat uit vier tot vijf combinaties kan bestaan. De spanning houdt aan.
Zie ook:
• Eerder gepubliceerde artikelen over de IJsselkoggeberging
• IJsselkogge, de tentoonstelling (Museum Nieuw Land)
• Het levenswerk van archeoloog Wouter Waldus (TV-reportage EenVandaag)
• Interview in Academie (radioprogramma NTR)