De gemeente Kampen wil zich focussen op huishoudens waar sprake is van een stapeling van voorzieningen en op buurten met een stapeling van problemen. De flats in de Wortmanstraat (beter bekend als de Wortmanflats) kent een groot aantal huishoudens die meerdere vormen van ondersteuning hebben. De ondersteuning is vooral gericht op jeugdvragen, vragen over inkomensondersteuning of een combinatie van die twee. Daarnaast kampt de buurt met overlast, mede veroorzaakt door drugsgerelateerde activiteiten.
Met de aanpak in de Wortmanflats wil de gemeente tevens praktijkervaring opdoen met de nieuwe werkwijze van het Kamper Kompas. Naast bovengenoemde doelen moet de aanpak informatie opleveren voor de verdere uitwerking van het nieuwe ondersteuningsstelsel in Kampen. In de buurt komen de drie decentralisaties (Wmo, Jeugd en Werk/inkomen) samen. De gemeente wil samen met partners in het veld deze buurtaanpak gebruiken om de ondersteuning samen, slimmer, sneller en met minder geld te organiseren.
De aanpak: werken volgens het Kamper Kompas
Het Wortmanteam is in februari 2014 gestart. Het team bestaat uit een projectcoördinator, wijkagent, wijkconsulent deltaWonen en een professional uit de zorg en is gehuisvest in één van de Wortmanflats. De aanpak van dit team kent twee sporen:
Actie in de gezinnen: samen met gezinnen pakken we de stapeling van problemen aan.
In actie met de buurt: samen met een voorhoede van bewoners die iets willen en kunnen doen voor hun buurt de leefbaarheid van de buurt verbeteren en de overlast terugdringen.
De opbrengsten
Leerpunten voor maatschappelijke organisaties
Uit de opbrengsten van ‘Eén jaar Leren met de Wortmanflats’ blijkt dat de aanpak op de twee sporen werkt en dat er een aantal leerpunten is om verder mee aan de slag te gaan.
Belangrijkste observaties vanuit ‘de actie in de gezinnen’:
Financiële problemen in de gezinnen vormen de hoofdmoot van de problematiek. Om zelfredzaamheid te versterken in de gezinnen is het definiëren van een toekomstperspectief onontbeerlijk. Efficiënte en effectieve ondersteuning in de gezinnen moet zich in beginsel richten op inzicht en overzicht in de problemen en uitzicht op perspectief op de toekomst (‘de basis op orde!’).
Preventie van complexe multiproblematiek begint mogelijk met het in samenhang signaleren van eenvoudige opvoedkundige problemen, behapbare betalingsachterstanden en lichte psychische problemen. In de maatwerkplannen van de gezinnen zien we dat verplichtingen ineens een stuk relevanter worden, wanneer die tegelijkertijd gepaard gaan met een toekomstperspectief. Dat betekent voor professionals dat deze gezinnen vooral moeten ondersteunen bij hun bestaanszekerheid en dat gezinnen zelf hun ontplooiing kunnen vormgeven.
Er zijn in de gezinnen belangrijke doorbraken gerealiseerd, het is nu de uitdaging om de ontvankelijkheid voor maatwerk en uitzonderingen beter te organiseren vanuit het gedachtegoed van het Kamper Kompas.
Belangrijkste observaties vanuit ‘in actie met de buurt’:
Het starten met een grote bijeenkomst met de bewoners aan het begin van de aanpak heeft mooie aangrijpingspunten opgeleverd: alle klachten zijn geïnventariseerd en tegelijkertijd zijn krachtige buurtbewoners geactiveerd. Op het gebied van de leefbaarheid zijn de verwachtingen overtroffen: in de buurt zit veel meer kracht dan verwacht. Er zijn quick wins en zichtbare acties uitgevoerd door en met de buurt (schoonmaakacties, braderie, opzetten buurtwacht, ontwerp speeltuin). Laagdrempelige en directe communicatie (Facebook/WhatsApp) ondersteunde deze acties. Het is belangrijk om de acties vanuit leefbaarheid en veiligheid een vervolg en inbedding te geven.
De opbrengsten: ervaringen van bewoners
De gemeente wil graag de bewoners van de Wortmanflats vragen naar hun ervaringen met één jaar Wortmanteam. Daarnaast willen we graag onze bevindingen toetsen aan hun ervaringen. Daarom organiseert de gemeente samen met het Wortmanteam op 26 maart a.s. een bijeenkomst voor bewoners. De bewoners van de Wortmanflats ontvangen hiervoor nog een uitnodiging.
Het vervolg
Het Wortmanteam is in elk geval nog tot 1 januari 2016 actief in de Wortmanflats. De gemeente wil de leerpunten uit het eerste jaar Leren met de Wortmanflats en de ervaringen van bewoners gebruiken voor het vervolg van de aanpak Wortmanflats en de herinrichting van het sociale domein. Met de opbrengsten kunnen we samen met onze partners de opbrengsten vertalen naar een structuur en aanpak.
Binnen het Kamper Kompas wordt burgerkracht als eerste uitgangspunt genoemd. Voor het vervolg van de aanpak wil de gemeente deze ‘Kamper Kracht’ verder versterken: van inzet op ondersteunen naar voorkomen dat ondersteuning nodig is. Door meer preventief te werken, kunnen we deze fundamentele waarde die ten grondslag ligt aan het Kamper Kompas verder versterken.
Tegelijkertijd kunnen we dit op de beide sporen van de aanpak in de Wortmanflats toepassen. Bij een samenhangende integrale aanpak gaat het immers om het gericht werken aan een goed toegankelijk (zorg)aanbod, stimuleren van gezond gedrag, aansluiten bij de leefwereld van bewoners, het zorgen voor een gezonde, veilige en leefbare omgeving en stimuleren dat mensen actief mee kunnen doen aan de maatschappij. Dit is in feite het verder uitwerken van de lijn die in Kampen is gekozen: de terugtredende overheid die meer aan de samenleving en aan andere partijen overlaat. Een overheid die uiteraard het vangnet is en blijft voor de zwakkeren in de samenleving, maar tegelijk veel wil overlaten aan inwoners en partners. In 2015 is dit dan ook het speerpunt voor de doorontwikkeling van het Wortmanteam.
