Door Alex de Jong @ Attest Communicatie
De financiële tegenvallers binnen de gemeente Kampen blijven zich opstapelen. Eerder kwamen er al fikse tekorten voor de Wmo en de Jeugdwet aan het licht. Nu dreigt er een nieuwe tegenvaller voor de Participatiewet. Het totale tekort binnen het sociaal domein loopt daarmee op tot 6,1 miljoen euro. De gemeente Kampen zal daarom fors moeten bezuinigen.
De uitvoering van de zorgtaken op het gebied van Jeugd, Participatie en Wmo leiden voor de gemeente Kampen tot aanzienlijke tekorten. ‘Binnen het sociaal domein is enerzijds sprake van oplopende kosten en anderzijds van dalende Rijksbijdragen’, aldus Irma van der Sloot, de verantwoordelijke wethouder. ‘In die zin waren het te verwachten tekorten.’
Participatiewet
De tegenvaller voor de Participatiewet wordt veroorzaakt doordat de bijdrage van het Rijk voor deze uitkeringen naar beneden is bijgesteld. Tegelijk heeft de gemeente juist meer uitgaven gedaan binnen dit domein voor uitkeringen en re-integratie. Een van de oorzaken voor de toename van uitkeringen is een stijging van het aantal mensen met recht op een bijstandsuitkering. Hoe dat komt, wordt op dit moment onderzocht. De uitkomsten van dit onderzoek worden gebruikt voor concrete acties om het tekort in te perken.
Optelsom
Het te verwachten tekort voor de Participatiewet komt bovenop de overschrijding van 2,8 miljoen euro op de Jeugdwet en de aanzuigende werking van het door het Rijk ingevoerde abonnementstarief bij de Wmo (kan oplopen tot 1,2 miljoen euro in 2019). Ook al zijn genoemde tekorten nog prognoses, toch stelt het college brede bezuinigingen voor om zeker te zijn van een sluitende begroting. Plannen hiervoor zijn op dit moment in de maak en worden in juli ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd.
Groot probleem
Verwacht of niet, deze opeenstapeling van tegenvallers plaatst de gemeente wel voor een groot probleem. ‘Op grond van de prognoses dat er in 2020 forse tekorten zullen zijn, moeten wij nu een perspectief gaan maken. Loon- en prijsstijgingen maken een behoorlijk forse inbreuk op onze vrije beleidsruimte. We hebben niets meer over, dus moeten we de komende jaren fors bezuinigen’, aldus de wethouder. De gemeente Kampen hoopt nog wel dat de minister, mede aangespoord door de lobby van de VNG, met extra geld over de brug zal komen om gemeenten landelijk te steunen, maar onbekend is nog óf dit gaat gebeuren, hoeveel dit zal zijn, en óf de bijdrage structureel, dan wel incidenteel zal zijn. ‘Wij vonden het noodzakelijk om de raad nu al op de hoogte te brengen van de te verwachten tekorten voor 2020’, aldus Van der Sloot, die aangeeft dat dit perspectief voor de komende tijd een hoop onzekerheid met zich mee zal brengen. ‘We komen 6,1 miljoen tekort. Dus gaan we nu een bezuinigingstaakstelling opleggen.’
Ook zal er alles aan worden gedaan om al na de zomerreces met een nota te komen waarin staat aangegeven hoe de bezuinigingen vorm zullen gaan krijgen. ‘Dan hopen we ook te weten wat het Rijk nog bijdraagt en dus ook met zekerheid te weten wat het daadwerkelijke tekort zal zijn. Maar tussentijds gaan we wel kijken of we die tekorten kunnen inlopen.’ Dat betekent dat er organisatie-breed, dus niet alleen op het sociaal domein, zal worden gekeken naar hoe er bezuinigingen gerealiseerd kunnen worden. ‘Op dit moment zijn er nog geen posten bekend waarop bezuinigd kan worden.’
Omvangrijke bezuinigingen
De alarmerende optelsom, die op dit moment wordt bestempeld als een ‘indicatief tekort van 6,1 miljoen euro’, maakt al wel duidelijk dat er op dit moment geen ruimte is voor nieuw beleid om het coalitieprogramma en andere ambities verder vorm te geven. ‘Het betekent dat er ingrijpende keuzes gemaakt moeten worden. Aan een omvangrijke bezuinig valt niet te ontkomen’, aldus B&W in haar brief aan de gemeenteraad. Wethouder Van der Sloot: ‘We kijken breed naar alles wat beïnvloedbaar is om zo kostenvermindering te bewerkstelligen. In eerste instantie gaat het daarbij vooral om bezuinigen.’ Of er lastenverzwaring voor de burger aan zit te komen? ‘Vorig jaar hebben we de OZB niet verhoogd. Door die nu te verhogen, gaan we het echt niet redden. Daar haal je geen zes miljoen mee binnen.’ Desondanks wil ze nu, op voorhand, nog niets uitsluiten. ‘We hebben voor nu een zeer reële prognose willen afgeven. Niemand kan in de toekomst kijken.’ Nog voor de zomerreces wil B&W al voorstellen voor mogelijke bezuinigingen aan de raad presenteren.
