Door Alex de Jong @ Attest Communicatie
KAMPEN – Ze heeft 450 kaartjes voor een muziekvoorstelling met Hollandse hits in de Stadsgehoorzaal klaar liggen. Voor slechts één euro per stuk. Die kaartjes moeten vanaf nu toch als warme broodjes over de toonbank gaan. ‘Mensen kunnen volop meezingen en er ook nog eens lekker bij zitten’, vertelt Hessiëlle Kerkhoff wervend. ‘Stadsgehoorzaal, 8 november. Kom ook! Samen met Carola Smit (oud-BZN) zingt René Karst allerlei Hollandse Hits.’ Dat belooft een groot feest te worden. Een feest met een belangrijke onderliggende boodschap, zo weet ze.
‘De voorstelling neemt bezoekers mee in het leven van mensen die moeite hebben met lezen en schrijven, want laaggeletterdheid is, alle projecten en campagnes ten spijt, nog altijd een groot probleem.’ Sterker nog: steeds meer mensen hebben moeite met lezen en schrijven. Met ‘Letter voor Letter’ hoopt de provincie Overijssel – die dit project financieel ondersteunt – aandacht voor dit snelgroeiende probleem te vragen. René Karst is bekend van zijn hit “Soms zit het tegen, soms zit het mee”. Carola Smit is vooral bekend vanuit de tijd toen ze nog bij BZN zong.
Groot probleem
‘De voorstelling is bedoeld om de drempel om hulp te vragen te verlagen. Ook wordt duidelijk welke ondersteuning er voor hen, in Kampen, te krijgen is.’ In de voorstelling zitten filmpjes van mensen die zélf moeite hebben (gehad) met lezen en schrijven, maar uiteindelijk toch besloten er wat aan te doen. Deze mensen dienen als lichtend voorbeeld voor anderen.
Is laaggeletterdheid dan zo’n probleem? ‘Zeker’, klinkt het volmondig. ‘Volgens onderzoek hebben ruim 2,5 miljoen mensen in Nederland moeite met lezen en schrijven. In Kampen gaat het naar schatting om zesduizend mensen.’ Deze mensen kunnen volgens Hessiëlle niet volledig meedoen in de samenleving. ‘Zij hebben moeite om een etiket te lezen bij het doen van de boodschappen of om hun online bestelling te begrijpen. Maar uit schaamte vragen zij vaak niet om hulp.’
‘Moeite hebben met lezen levert ook problemen op met digitale ontwikkelingen in onze samenleving, zoals een belastingaangifte, of het ontvangen van digitale facturen. Jongeren die lezen lastig vinden, kunnen door de spraakfunctie op hun telefoon onopgemerkt blijven.’ Het leren van taal en liefde voor (prenten)boeken moet eigenlijk met de paplepel worden ingegoten. ‘Kinderen die in de eerst vier jaar van hun leven nauwelijks in aanraking komen met boeken, hebben een beduidend lagere woordenschat dan hun leeftijdsgenoten die dat wel hebben gehad.’
Slim
‘Mensen weten er heel slim mee om te gaan. Werknemers die een formulier moeten invullen zeggen dan ‘ik heb de goede bril niet op, ik neem het wel even mee naar huis’. En thuis helpt dan de partner met het invullen omdat ze dat zelf niet kunnen, maar zich ervoor schamen om dat op het werk toe te geven.’
Ze weet dat we met dit artikel de doelgroep niet gaan bereiken. Tenslotte leest iemand die moeite heeft met lezen en schrijven de krant nu eenmaal niet van voor naar achter. ‘Maar wanneer je mensen in je omgeving hebt waarvan je vermoedt dat die laaggeletterd zijn, dan kun je hen wel op deze voorstelling wijzen, of hen uitnodigen om samen naar deze voorstelling te gaan.’ Ook roept ze werkgevers, die werknemers in deze doelgroep hebben, op om samen naar de voorstelling te komen. ‘Bestel tien kaarten en neem je medewerkers mee. Maak er een bedrijfsuitje van!’
‘Zelfs in GTST hebben ze inmiddels iemand die laaggeletterd is: Shanti. Een uiterst slimme meid die op allerlei manieren probeert te maskeren dat ze niet goed kan lezen en schrijven.’ Want: mensen die niet kunnen lezen en schrijven, zijn zeker niet dom, zo benadrukt ze. ‘En deze mensen kunnen hulp krijgen. De bibliotheek Kampen heeft onder meer het Taalpunt, waar vrijwilligers mensen helpen die moeite hebben met lezen en schrijven.’ Toch is schaamte nog steeds een erg groot struikelblok. ‘We hebben in Kampen zeker zesduizend mensen die in deze doelgroep vallen, maar slechts een handjevol maakt gebruik van het aanbod van het Taalpunt…’ Kaarten voor de voorstelling zijn te bestellen aan de kassa van de Stadsgehoorzaal.
